สรุปการบรรยาย หัวข้อประเด็นสำคัญและแนวคิดหลักจากการสัมมนา เรื่อง “มุมมอง เทคนิค และเทคโนโลยีสำหรับนักเขียน” โดย ศาสตราจารย์ ดร.เนาวนิตย์ สงคราม ในโครงการสัมมนาเชิงปฏิบัติการ เรื่อง แนวทางการเขียน จัดพิมพ์ เผยแพร่ตำราและหนังสือวิชาการ วันที่ 7-9 กรกฎาคม 2568 การบรรยายเน้นหลักการเขียนที่ดี โดยคำนึงถึงมุมมองและเทคนิคในการเขียนหนังสือ การใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ช่วยในการเขียนเชิงวิชาการ และข้อควรระวังต่างๆ ซึ่งมีหัวข้อ ดังนี้
มุมมองและเทคนิคที่ต้องคำนึงถึงในการเขียนหนังสือ
การเขียนหนังสือที่ดีจำเป็นต้องคำนึงถึงเทคนิคและมุมมองเพิ่มเติมที่สำคัญ ดังนี้
- กำหนดหัวข้อและขอบเขตชัดเจนโดยระบุประเด็นหลักและขอบเขตของเนื้อหาให้ชัดเจน
- วางโครงสร้างอย่างเป็นระบบโดยจัดลำดับเนื้อหาให้มีความต่อเนื่องและเชื่อมโยงกัน
- ใช้ภาษาทางวิชาการโดยเลือกใช้คำศัพท์เฉพาะทางและภาษาที่เป็นทางการ
- อ้างอิงแหล่งข้อมูลอย่างถูกต้องโดยใช้การอ้างอิงตามหลักวิชาการที่เหมาะสม
- นำเสนอข้อมูลอย่างเป็นกลางโดยหลีกเลี่ยงอคติและนำเสนอข้อมูลจากหลายมุมมอง
- ใช้ข้อมูลและสถิติสนับสนุนเพื่อเสริมความน่าเชื่อถือด้วยข้อมูลเชิงประจักษ์
- เขียนบทสรุปที่ชัดเจนโดยสรุปประเด็นสำคัญและข้อค้นพบหลัก
- ตรวจสอบความถูกต้องโดยทบทวนเนื้อหาและข้อมูลให้ถูกต้องแม่นยำ
- ใช้รูปแบบการเขียนที่เป็นมาตรฐานโดยปฏิบัติตามรูปแบบการเขียนทางวิชาการที่เป็นที่ยอมรับ
- เขียนบทนำที่น่าสนใจโดยสร้างความสนใจและอธิบายความสำคัญของหัวข้อ
ทั้งนี้ ผู้เขียนอาจเพิ่มตัวอย่าง กรณีศึกษา และผลงานของผู้เขียนเอง การเขียนหนังสือจึงไม่ใช่แค่การเรียบ
เรียง แต่ควรสอดแทรกผลงานวิชาการ งานวิจัย ผลงานผู้เรียน ประสบการณ์ในการสอน และการยกตัวอย่าง เพื่อให้ผู้อ่านได้รับองค์ความรู้ใหม่ เพื่อดึงจุดขายของงานเขียน ทำให้ผู้ที่สนใจหนังสือรู้ว่าเมื่ออ่านหนังสือเล่มนี้แล้วจะได้องค์ความรู้ใหม่อะไร
ข้อพึงระวังในการตั้งชื่อหนังสือ
ชื่อหนังสือเป็นด่านหน้าที่ผู้ทรงคุณวุฒิ/ผู้อ่านจะคาดหวัง ดังนั้น ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ เพื่อหลีกเลี่ยงข้อผิดพลาดที่แสดงถึงความไม่เข้าใจหรือตกยุค
- การใช้คำผิดหรือแปลผิด เช่น คำว่า โลกาภิวัตน์ หรือ โลกานุวัตร
- ความเข้าใจใน Concept ผิด เช่น Education 4.0 หรือ Thailand 4.0
- การใช้คำที่ไม่เชื่อมโยงกับเนื้อหา เช่น ใช้คำว่า ในยุคดิจิทัล แต่ในหนังสือไม่มีเนื้อหาใดเชื่อมโยงกับดิจิทัล
- การอ้างว่าเป็นเนื้อหาสาระที่เป็น แนวใหม่ แต่เนื้อหากลับนำเสนอความรู้ที่มีมานานแล้ว
ความปลอดภัยและจริยธรรมดิจิทัล
ความปลอดภัยและจริยธรรมดิจิทัล (Digital Security and Ethics) เป็นสิ่งสำคัญที่ต้องพิจารณาในการสืบค้นและพัฒนางานเขียนเชิงวิชาการ เช่น ความปลอดภัยสารสนเทศและการปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล ลิขสิทธิ์และทรัพย์สินทางปัญญา จริยธรรมในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล และกฎหมายและกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง
การสร้างงานเขียนเชิงวิชาการที่ดีด้วย AI
ตัวอย่าง Prompt ที่มีประโยชน์ในการใช้ AI
- “Explain how X influences Y according to this paper.”
- “Extract the key problems and challenges with approach X from this paper.”
- “In which section does this paper speak about X.”
- “Critically state why approach X works or doesn’t work, short pro’s and con’s.”
- “Find evidence for X in paper.”
- “On a scale of 1-10 how relevant is this paper to …”
- การใช้ AI อย่างมีประสิทธิภาพต้องอาศัยทักษะในการเขียน Prompt ที่ดี
โดยสรุป การสัมมนานี้ให้มุมมองที่ครอบคลุมทั้งหลักการพื้นฐานในการเขียนเชิงวิชาการ เทคนิคการเขียนหนังสือ การระมัดระวังในการตั้งชื่อ และบทบาทสำคัญของ AI ในการช่วยเหลือนักเขียนในยุคดิจิทัล ตั้งแต่การค้นคว้าไปจนถึงการปรับปรุงคุณภาพงานเขียน ผู้บรรยายได้ฝากข้อคิดสำหรับผู้ที่จะเริ่มต้นงานเขียนว่า การจะเริ่มต้นงานเขียนอาจเริ่มจากการนำงานที่เคยทำมาแล้ว เช่น งานวิจัยหรือวิทยานิพนธ์ บทที่ 2 หรือสไลด์ที่เคยใช้สอน มาปรับเนื้อหา เขียน แก้ไข และเพิ่มเติมเนื้อหา มาเป็นจุดเริ่มต้นในการเขียนได้เช่นกัน
