กรอบแนวคิดสมรรถนะทางการบัญชีบริหาร (Management Accounting Competency Framework)
ปัจจุบันโลกแห่งธุรกิจได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี จึงจำเป็นที่ผู้ประกอบวิชาชีพทางด้านการเงินและการบัญชีจะต้องมีทักษะใหม่ ๆ เพื่อให้สามารถประสบความสำเร็จในงานวิชาชีพได้ นักบัญชีเพื่อการจัดการจึงจำเป็นต้องสร้างสมรรถนะให้ทันกับเทคโนโลยี กระบวนการวิเคราะห์แบบใหม่ มีทักษะในการจัดการเชิงกลยุทธ์ มีไหวพริบทางธุรกิจ และการสร้างคุณค่า จริยธรรมและจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ
กรอบแนวคิดสมรรถนะทางการบัญชีบริหารมีพื้นฐานมาจากการวิเคราะห์งานที่ดำเนินการโดย ICMA® (Institute of Certified Management Accountants) ซึ่งเป็นสถาบันที่ให้การรับรองหรืออกใบอนุญาตการเป็นนักบัญชีเพื่อการจัดการ และตรวจสอบความถูกต้องโดยผู้เชี่ยวชาญ กรอบแนวคิดสมรรถนะทางการบัญชีบริหาร ประกอบด้วย 6 โดเมน โดยมีสมรรถนะที่ต้องการในแต่ละโดเมนสรุปได้ดังตารางต่อไปนี้
| 1. กลยุทธ์ การวางแผน และการปฏิบัติงาน (Strategy, Planning & Performance) | สมรรถนะนี้ต้องการที่จะให้มองเห็นอนาคต นำไปสู่กระบวนการวางแผนกลยุทธ์ แนวทางในการตัดสินใจ การจัดการความเสี่ยง และการติดตามผลการดำเนินงาน | -การวางแผนกลยุทธ์และกลวิธี -การวิเคราะห์การตัดสินใจ -การจัดการต้นทุนเชิงกลยุทธ์ -การตัดสินใจลงทุนในโครงการต่างๆ -การจัดการความเสี่ยงองค์กร -การพยากรณ์และการงบประมาณ -การเงินของบริษัท -การจัดการผลการปฏิบัติงาน |
| 2. การรายงานและการควบคุม (Reporting & Control) | สมรรถนะนี้ต้องการเพื่อวัดและรายงานผลการดำเนินงานขององค์การที่สอดคล้องกับมาตรฐานและข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง | -การควบคุมภายใน -การจดบันทึกข้อมูลทางการเงิน -การบัญชีต้นทุน -การจัดทำงบการเงิน -การวิเคราะห์งบการเงิน -การวางแผนและการปฏิบัติตามกฎหมายภาษีอากร -การรายงานเชิงบูรณาการ |
| 3. เทคโนโลยีและการวิเคราะห์ (Technology & Analytics) | สมรรถนะนี้ต้องการการจัดการเทคโลยีและการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อสนับสนุนความสำเร็จขององค์กร | -ระบบสารสนเทศ -การกำกับดูแลข้อมูล -การวิเคราะห์ข้อมูล -การนำเสนอข้อมูลเชิงกราฟิกหรือรูปภาพเพื่อให้เกิดความเข้าใจได้โดยง่าย |
| 4. ความมีไหวพริบทางธุรกิจและการดำเนินงาน (Business Acumen & Operations) | สมรรถนะนี้ต้องการให้หุ้นส่วนทางธุรกิจ หรือทีมงานข้ามสายงาน มีส่วนร่วมกันในการปรับเปลี่ยนการปฏิบัติการต่างๆ ทั่วทั้งองค์การ | -ความรู้เฉพาะด้านในอุตสาหกรรม -ความรู้ในการปฏิบัติการ -การจัดการคุณภาพและการปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง -การบริหารโครงการ |
| 5. ภาวะผู้นำ (Leadership) | สมรรถนะที่ต้องการความร่วมมือกับบุคคลอื่น และผลักดันทีมงานให้บรรลุเป้าหมายขององค์การ | -ทักษะในการสื่อสาร -การสร้างแรงจูงใจและแรงบันดาลใจ -การทำงานร่วมกันเพื่อบรรลุเป้าหมาย -การทำงานเป็นทีม -การจัดการความสัมพันธ์ -การบริหารการเปลี่ยนแปลง -การบริหารความขัดแย้ง -การเจรจาต่อรอง -การจัดการความสามารถ |
| 6. จรรยาบรรณและคุณค่าแห่งวิชาชีพ (Professional Ethics & Values) | สมรรถนะนี้ต้องการเพื่อแสดงคุณค่าแห่งวิชาชีพ พฤติกรรมทางจรรยาบรรณวิชาชีพ การปฏิบัติตามกฎหมาย เพื่อความยั่งยืนในการดำเนินธุรกิจ | -พฤติกรรมทางจรรยาบรรณวิชาชีพ -การรับรู้และการแก้ปัญหาการไม่ปฏิบัติตามจรรยาบรรณวิชาชีพ -จำเป็นต้องมีกฎหมายและข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง |
ที่มา : Institute of Management Accountants., https://www.imanet.org/-/media/bc3871509fb5418a8488b848e6aa0ff4.ashx
จะเห็นว่า องค์ประกอบทั้ง 6 โดเมน ตามกรอบแนวคิดสมรรถนะทางการบัญชีบริหารข้างต้น ถือเป็นแก่นแห่งความรู้ ทักษะ และความสามารถที่ผู้ประกอบวิชาชีพด้านการเงินและการบัญชีจำเป็นต้องมีในยุคแห่งดิจิทัล เพื่อที่จะได้ทำงานในวิชาชีพทั้งในปัจจุบันและในอนาคตได้อย่างบรรลุผลสำเร็จ นอกจากนี้กรอบแนวคิดดังกล่าวถือเป็นแนวทางสำหรับการประเมินทักษะ การพัฒนาวิชาชีพ และการจัดการความสามารถในวิชาชีพการบัญชีบริหาร