อนุพันธ์ (Derivatives) เป็นสินค้าทางการเงินชนิดหนึ่งที่ซื้อขายในตลาด TFEX โดยมีคุณลักษณะพิเศษ คือ 1) ไม่มีมูลค่าในตัวเอง แต่มูลค่าของอนุพันธ์ขึ้นอยู่กับมูลค่าของสินทรัพย์ที่อนุพันธ์นั้นอ้างอิง (Underlying Asset) เช่น ทองคำ น้ำมัน โลหะเงิน ยางแผ่นรมควัน หุ้นสามัญ พันธบัตร อัตราแลกเปลี่ยน อัตราดอกเบี้ย ดัชนีราคาหลักทรัพย์ เป็นต้น และ 2) อนุพันธ์มีอายุจำกัด ตามที่กำหนดกันไว้ในสัญญา เช่น 1 เดือน 3 เดือน หรือ 6 เดือน เป็นต้น และเมื่อสัญญาหมดอายุ ข้อตกลงหรือสิทธิที่กำหนดไว้จะหมดไปด้วย
TFEX ย่อมาจากThailand Futures Exchange เดิมชื่อในภาษาไทยคือ บริษัท ตลาดอนุพันธ์ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) ตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม 2547 เพื่อดำเนินการเป็นศูนย์กลางการซื้อขายสัญญาซื้อขายล่วงหน้าหรืออนุพันธ์ ภายใต้บทบัญญัติของพระราชบัญญัติสัญญาซื้อขายล่วงหน้า พ.ศ. 2546 โดยเปิดดำเนินการซื้อขาย SET50 Index Futures เป็นสินค้าตัวแรก เมื่อวันที่ 28 เมษายน 2549 และต่อมาเมื่อวันที่ 1 มกราคม 2556 บริษัท ตลาดอนุพันธ์ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) ได้เปลี่ยนชื่อเป็น บริษัท ตลาดสัญญาซื้อขายล่วงหน้า (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน)
อนุพันธ์ที่ซื้อขายในตลาด TFEX ได้แก่ ฟิวเจอร์ส (Futures) ออปชัน (Options) และออปชันบนสัญญาฟิวเจอร์ส (Options on Futures) ของสินทรัพย์อ้างอิงประเภทต่าง ๆ ดังนี้ (https://www.tfex.co.th/th/products/products.html)
- อ้างอิงกับตราสารทุน ได้แก่ ดัชนีราคาหลักทรัพย์ หลักทรัพย์
- อ้างอิงกับตราสารหนี้ ได้แก่ พันธบัตรรัฐบาล อัตราดอกเบี้ย
- อ้างอิงกับสินค้าโภคภัณฑ์ ได้แก่ โลหะมีค่า โลหะพื้นฐาน พลังงาน สินค้าเกษตร
- อ้างอิงกับราคา ดัชนีราคาอื่น ๆ ได้แก่ อัตราแลกเปลี่ยน คาร์บอนเครดิต ดัชนีสินค้าโภคภัณฑ์
ปัจจุบัน TFEX ได้เปิดซื้อขายอนุพันธ์ทั้งสิ้น 12 ประเภท ได้แก่
- SET50 Index Futures
- SET50 Index Options
- Single Stock Futures
- Sector Index Futures
- Gold Online Futures
- Gold Futures (10 Baht และ 50 Baht)
- Gold-D, Silver Online Futures
- Japanese Rubber Futures
- Rubber Futures (RSS3D Futures เเละ RSS3 Futures)
- USD Futures
- Interest Rate Futures
จะเห็นว่า สินค้าที่ซื้อขายใน TFEX ส่วนใหญ่เป็นประเภท ฟิวเจอร์ส (Futures) หรือสัญญาซื้อขายล่วงหน้า ซึ่งมีรูปแบบของสัญญาที่แน่นอน เป็นสัญญาแบบทางการ ประกอบด้วยข้อตกลงที่ผู้ซื้อและผู้ขายทำร่วมกัน โดยคู่สัญญาทั้ง 2 ฝ่ายมีภาระต้องทำตามที่ตกลงกันไว้ ระบุสินค้าที่จะซื้อขาย ระยะเวลาของสัญญา และจำนวนของสินค้าตามสัญญากันอย่างชัดเจน
นักลงทุนถือว่า TFEX เป็นหนึ่งในเครื่องมือที่ใช้บริหารความเสี่ยง (Risk Management/ Hedging) และสร้างโอกาสในการทำกำไร อีกทั้งเป็นตลาดที่มีความมั่นคง แต่อย่างไรก็ตาม ผู้ลงทุนควรทำความเข้าใจลักษณะของสัญญาซื้อขายล่วงหน้าแต่ละประเภทอย่างชัดเจน เพื่อจะได้เข้าใจถึงความเสี่ยงและผลตอบแทนที่จะได้รับจากการเข้ามาลงทุนซื้อขายฟิวเจอร์สและออปชั่นในตลาดสัญญาซื้อขายล่วงหน้าหรือ TFEX ต่อไป
ศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://www.tfex.co.th