ต้นทุน (Cost) หมายถึง มูลค่าของทรัพยากรที่ถูกใช้ไป หรือรายจ่ายต่างๆที่เกิดขึ้น เพื่อก่อให้เกิดผลิตภัณฑ์ ได้แก่ สินค้า และบริการ ต้นทุนจำแนกออกเป็น 2 ประเภท ตามความสัมพันธ์ที่มีต่อการผลิต ได้แก่ 1) ต้นทุนขั้นต้น และ 2) ต้นทุนแปลงสภาพ
ต้นทุนขั้นต้น
ต้นทุนขั้นต้น (Prime Costs) หมายถึง ผลรวมของ 1) วัตถุดิบทางตรง (Direct Material: DM) กับ 2) ค่าแรงงานทางตรง (Direct Labor: DL) เนื่องจากสินค้าสำเร็จรูปที่กิจการผลิตเพื่อจำหน่ายนั้น สัดส่วนของต้นทุนการผลิตส่วนใหญ่แล้วมาจากวัตถุดิบทางตรง และค่าแรงงานทางตรง
ต้นทุนแปลงสภาพ
ต้นทุนแปลงสภาพ (Conversion Costs) หมายถึง ผลรวมของ 1) ค่าแรงงานทางตรง (Direct Labor: DL) กับ 2) ค่าใช้จ่ายการผลิต (Manufacturing Overhead: OH) เนื่องจากใช้ในกระบวนการแปลงสภาพ (Transformation Process) วัตถุดิบ (Raw Material) ให้เป็นสินค้าสำเร็จรูป (Finished Goods) ที่มีมูลค่าเพิ่ม (Value Added)
ต้นทุนการผลิต
ต้นทุนขั้นต้น และต้นทุนแปลงสภาพ ดังกล่าวข้างต้น สามารถเขียนเป็นสมการแสดงความสัมพันธ์ที่มีต่อการผลิตได้ดังนี้
ต้นทุนการผลิต = DM + DL + OH
ต้นทุนการผลิต = Prime Costs + OH
ต้นทุนการผลิต = DM + Conversion Costs
