เทคโนโลยีกับการบริหาร
การเปลี่ยนแปลงและความก้าวหน้าของเทคโนโลยีสารสนเทศส่งผลกระทบต่อการบริหารองค์การและเป็นความท้าทายสำหรับผู้บริหารองค์การในการนำเทคโนโลยีสารสนเทศมาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อองค์การของตนเองมากที่สุด ซึ่งเทคโนโลยีสารสนเทศหรือ Information Technology นั้นอยู่บนแนวคิดที่สำคัญ 2 ประการ ได้แก่ ประการที่ 1 เทคโนโลยีสารสนเทศเกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสื่อสารคมนาคม ประการที่ 2 เทคโนโลยีสารสนเทศใช้ในการประมวลผล จัดเก็บข้อมูล และสื่อสารข้อมูลข่าวสาร ดังความคิดเห็นของลูกัสและเฮนรี (Lucus and Henry, 1997 : 7) ซึ่งได้ให้กล่าวถึงเทคโนโลยีสารสนเทศไว้ว่าเทคโนโลยีทุกชนิดที่ประยุกต์เพื่อใช้ในการประมวลผล การจัดเก็บ และการส่งผ่านสารนิเทศต่างๆ ให้อยู่ในรูปของสื่ออิเล็กทรอนิกส์ เทคโนโลยีสารสนเทศเป็นเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีสองสาขา คือ เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีสื่อสารโทรคมนาคม ในขณะที่ ทิพวรรณ หล่อสุวรรณรัตน์ ได้กล่าวถึง เทคโนโลยีสารสนเทศว่า มีความหมาย 2 นัย (2550 : 16) คือ ความหมายแบบแคบ หมายถึง อุปกรณ์ หรือเครื่องมือที่เกี่ยวข้องกับการรวบรวม ประมวล เก็บรักษา และเผยแพร่ข้อมูลและสารสนเทศ โดยรวมทั้งฮาร์ดแวร์ ซอฟท์แวร์ ฐานข้อมูล และการสื่อสาร โทรคมนาคม ส่วนความหมายแบบกว้าง เป็นความหมายคล้ายกับระบบสารสนเทศ โดยทั่วไปจะนิยมใช้ความหมายแบบแคบ โดยพิจารณาว่าเทคโนโลยีสารสนเทศเป็นส่วนประกอบหนึ่งของระบบสารสนเทศ และเทคโนโลยีสารสนเทศ จัดเป็นเทคโนโลยีสมัยใหม่ ซึ่งมีลักษณะแตกต่างจากเทคโนโลยีโดยทั่วไป ( 2547 : 120) คือ 1) เทคโนโลยีสารสนเทศไม่สามารถตัดตอนได้อย่างชัดเจนระหว่างปัจจัยนำเข้า กระบวนการ และผลผลิต แบบเทคโนโลยีอื่นทั่วไป ทั้งนี้ เพราะเทคโนโลยีสารสนเทศเกี่ยวข้องกับงานที่เป็นนามธรรมซี่งเป็นงานที่ต้องทำอย่างต่อเนื่อง และเทคโนโลยีสารสนเทศจะปฏิบัติการอยู่ภายในเครื่อง ซึ่งมนุษย์ไม่สามารถมองเห็นได้ 2) เทคโนโลยีสารสนเทศต้องใช้เครื่องกลที่มีโปรแกรมการทำงาน ซึ่งต้องการทักษะในการให้เหตุผลมากกว่าเทคโนโลยีแบบเครื่องกลอื่นๆ โปรแกรมนี้ คือ ชุดของระเบียบกฎเกณฑ์สำหรับกระบวนการเปลี่ยนแปลง และยังต้องการความคิดสร้างสรรค์ จินตนาการ การประมวลผล การติดตาม และทำความเข้าใจสิ่งต่างๆที่ดำเนินไปโดยไม่สามารถมองเห็นได้ 3) เทคโนโลยีสารสนเทศเกี่ยวข้องโดยตรงกับผู้ใช้และโต้ตอบได้ทันทีกับผู้ใช้ ซึ่งแตกต่างจากเทคโนโลยีแบบเดิม ซึ่งให้ความสำคัญกับเทคโนโลยีในโรงงานซึ่งผลิตสินค้าที่จับต้องได้และมีปฏิสัมพันธ์กับผู้ใช้น้อย และโอภาส เอี่ยมสิริวงศ์ (2554 : 17) กล่าวว่าเทคโนโลยีสารสนเทศประกอบด้วย เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสื่อสารคมนาคม ซึ่งอุปกรณ์อย่างคอมพิวเตอร์สามารถนำมาใช้เพื่อการจัดเก็บและประมวลผลข้อมูลให้สำเร็จลุล่วงได้ภายในเวลาอันสั้น ในขณะที่เทคโนโลยีสื่อสารคมนาคม ก็ช่วยให้การสื่อสารเพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกัน สามารถดำเนินการได้บนระยะทางไกลๆ โดยไม่จำกัดระยะทาง
ดังนั้น กล่าวโดยสรุปได้ว่า เทคโนโลยีที่มีบทบาทต่อการบริหารคือเทคโนโลยีสารสนเทศ เนื่องจากเป็นเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสื่อสารคมนาคม ซึ่งใช้ในการประมวลผล จัดเก็บข้อมูล และสื่อสารข้อมูลข่าวสารเพื่อให้การบริหารประสบความสำเร็จทั้งด้านประสิทธิผลและประสิทธิภาพ
Lucus and Henry (1997) Information Technology for Management. New York : McGraw-Hill Companies.
ทิพวรรณ หล่อสุวรรณรัตน์. (2547). ทฤษฎีองค์การสมัยใหม่. กรุงเทพฯ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
ทิพวรรณ หล่อสุวรรณรัตน์. (2550). MIS ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพฯ: แซทโฟร์ พริ้นติ้ง จำกัด.
โอภาส เอี่ยมสิริวงศ์. (2554). ระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ. กรุงเทพฯ: เอเชียเพรส จำกัด.