ปรัชญาแห่งศาสตร์ (ตอนที่ 2) : ญาณวิทยา

ญาณวิทยา (Epistemology) เป็นคำที่มาจากภาษาสันสกฤต โดย “ญาณวิทยา” หมายถึงปรัชญาสาขาหนึ่งที่ว่าด้วยบ่อเกิด ลักษณะ หน้าที่ ประเภท ระเบียบวิธี และความสมเหตุสมผลของความรู้ (ราชบัณฑิตยสถาน, 2554) เป็นปรัชญาที่ค้นคว้าหาคำตอบว่ามนุษย์รู้ความเป็นจริงของโลกและชีวิตนั้นได้อย่างไร (สุทัศน์ โชตนะพันธ์, ม.ป.ป.) ตามทัศนะของผู้เขียน ญาณวิทยา เป็นวิธีการค้นหาความรู้ความจริงที่เชื่อมโยงถึงความสัมพันธ์ระหว่างความรู้กับความจริง และความสัมพันธ์ระหว่างผู้วิจัยกับผู้ถูกวิจัย ในฐานะที่เป็นกระบวนการค้นหาความรู้ความจริงในยุคนวสมัย (Postmodern) ซึ่งมีวิธีการค้นหาความรู้ความจริงที่แตกต่างกันดังนี้1. สำนักปฏิฐานนิยม (Positivism) เป็นฐานคติที่สำคัญของการวิจัยในกลุ่มวิทยาศาสตร์ (Science) และเป็นการวิจัยกระแสหลักของกลุ่มสังคมศาสตร์ (Social…

Continue Readingปรัชญาแห่งศาสตร์ (ตอนที่ 2) : ญาณวิทยา

ปรัชญาแห่งศาสตร์ (ตอนที่ 1) : ภววิทยา

ภววิทยา (Ontology) เป็นคำที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤต โดยคำว่า “ภว” (บาลี) หมายถึง สภาวะแห่งการดำรงอยู่ ส่วนคำว่า “วิทยา” (สันสกฤต) นั้นหมายถึง ความรู้ (นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ, 2564) ดังนั้น “ภววิทยา” จึงหมายถึง การมีอยู่หรือการดำรงอยู่ (Being) ของความรู้ (knowledge) ความจริง (Fact) วิชา (Subject) และศาสตร์ (Sciences) แขนงต่างๆ…

Continue Readingปรัชญาแห่งศาสตร์ (ตอนที่ 1) : ภววิทยา

การจัดการความรู้ (Knowledge Management)

การจัดการความรู้ (Knowledge Management: KM) เป็นการนำความรู้ที่มีอยู่ในองค์การมาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด การจัดการความรู้เป็นกระบวนการที่ก่อให้เกิดการพัฒนาความรู้และการจัดการความรู้ในองค์การอย่างเป็นระบบ ทั้งนี้เพื่อให้บุคลากรในองค์การสามารถเข้าถึงแหล่งความรู้ได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว เกิดการแบ่งปันความรู้ร่วมกัน และสามารถนำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในการปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิผลสูงสุด กระบวนการจัดการความรู้ที่ใช้ในการจัดทำแผนการจัดการความรู้ในโครงการนำร่องของสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ และสำนักเพิ่มผลผลิตแห่งชาติ ประกอบด้วย 7 ขั้นตอน ได้แก่ การสำรวจความรู้ (Knowledge Identification) การสร้างและการแสวงหาความรู้ (Knowledge Creation and Acquisition) การจัดการความรู้ให้เป็นระบบ (Knowledge Organization) การประมวลและกลั่นกรองความรู้ (Knowledge Codification and…

Continue Readingการจัดการความรู้ (Knowledge Management)